Paasititsiniaaneq
tapersersortissarsiornerlu
Paasititsiniaaneq tapersersortissarsiornerlu
2011-miilli NAKUUSA soorlu ilaatigut TV-kkut paasititsiniutinik meeqqat pisinnaatitaaffiinut FN-ip meeqqat pisinnaatitaaffiinut isumaqatigiissutaannut tunngasut aallaavigalugit paasititsiniaasarpoq.
Ukiut ingerlanerini sammisat makku tikinneqartarsimapput: angajoqqaat akisussaaffii, atuartitaanissamut pisinnaatitaaffik aammalu peqqinneq il. il. Tapersersortissarsiornitsinni atortussat assigiinngitsut saqqummersittarsimavagut.
Uani ilinniusiat nassaarineqarsinnaapput.
Paasititsiniaaneq tamatigut meeqqat inuusuttuaqqallu suleqatigalugit ingerlanneqartarpoq – isumassarsinermiit piviusunngortitsinermut. Meeqqammi pineqartillugit meeqqanik peqataatitsinissaq pingaaruteqartuaannarmat.
NAKUUSAp tapersersortissarsiorluni sulinera pillugu paasisaqarnerorusukkuit, [email protected] –mut attaveqarsinnaavutit.
Paasititsiniaanermi suliatta assersuutitai uani takuniarneqarsinnaapput.
ATAANI ATUAQQIGIT
Meeqqat pisinnaatitaaffii pillugit FN-ip isumaqatigiissut atuutilersippaa (ulluinnarni taaneqartarpoq Meeqqat pisinnaatitaaffii pillugit FN-ip isumaqatigiissutaa imaluunniit meeqqat pisinnaatitaaffii) taannalu pivoq ataatsimeersuarnermi novembarip 20-ani 1989. Meeqqat inuit pisinnaatitaaffiinit illersorneqareeraluartut atorfissaqartinneqarsimavoq meeqqat immikkut pisinnaatitaaffilernissaat.
Isumaqatigiissut nunanit 190-init atsiorneqarsimavoq taamaasillunilu nunarsuaq tamakkerlugu nunanit amerlanerpaanit isumaqatigiissutaasimalluni. Meeqqat pisinnaatitaaffii pillugit FN-ip isumaqatigiissutaani pisinnaatitaaffiit meeqqanut TAMANUT atuutsinneqarput sumiuussuseq, suiaassuseq,inuiaqatigiinni inissisimaneq, upperisaq piorsarsimassuserluunniit apeqqutaatinnagit. Isumaqatigiissutip oqariartuutaasa ilaat ima oqaatiginersinnaavoq, meeqqat tamarmik inuuinnarnissaminnut pisinnaatitaaffeqarput, ajunngitsumillu peqqinnartumik toqqissisimasumik ineriartorlutik peroriartornissaminnut.
Meeqqat pisinnaatitaaffeqarput atornerlugaanermit immikkoortitaanermillu illersorneqassallutik, atuarnissartik siunissaminnullu aaliangeeqataanissartik aamma pisinnaatitaaffigivaattaaq.
NAKUUSAmiit isumaqarpugut meeqqat pisinnaatitaaffii nuna tamakkerlugu inersimasunit meeqqanillu nalunnginneqarnerulernissaat pingaartuusoq. Tassami misilittakkatta takutereerpaat meeqqat pisinnaatitaaffimminnik nalunnginnittut naaggaarsinnaanerusartut kanngutsaatsuliorfigitissimagaangamillu ikiortissarsiukkajunnerusartut.
Kalaallit Nunatsinni ukiuni kingullerni meeqqat pisinnaatitaaffii pillugit ilisimasaqarneq annertusiartupiloorsimavoq, maannakkullu meeqqat atuarfiani annerni atuartut affai sinnerlutik pisinnaatitaaffitik paasisimalerpaat.
Atuaruk meeqqat pisinnaatitaafii pillugit FN-ip isumaqatigiissutaa uani
Meeqqat pisinnaatitaaffii inersimasunit oqaatsit paasiuminaatsut atorlugit allanneqarpoq, immikkoortullu tamaasa paasinissaat ajornarsinnaasarpoq.
Tulliuttuni immikkoortut paasiuminartunngorlugit allatavut atuarsinnaavatit. Meeqqat pisinnaatitaaffii ukuninnga imaqarput:
| Immikkoortoq 1Meeqqap suunera:
Meeqat tassaapput inuit 18-it inorlugit ukiullit, taamaattoq nunat inatsisitigut appasinnerusumik oqartussaaffigilernermut inatsisiliorsimappata taanna allaassaaq. |
Immikkoortoq 2Naligiisitaaneq immikkoortinneqarnissamullu illersorneqarneq:
Pisinnaatitaaffiit tamavimmik meeqqanut atuupput. Meeqqat qanorluunniit immikkoortinneqarsinnaanerannut Naalagaaffinnit illersorneqassapput. |
Immikkoortoq 3Meeqqap soqutigisaanik qulakkeerinninneq:
Inuiaqatigiit aalajangertoqassatillugu meeqqat soqutigisaannik qulakkeerinnissapput. Naalagaaffik immikkut malittarisassanik meeqqap atugarissaarneranik qulakkeerinnittunik aalajangersaanissamut pisussaaffeqarpoq. |
Immikkoortoq 4Isumaqatigiissutip siunertaanik eqqortitsineq:
Naalagaaffik isumaqatigiissutip oqaasertaanik siunertaanillu malinninnissamut pisussaaffeqarpoq. |
| Immikkoortoq 5Angajoqqaat akisussaaffii:
Angajoqqaat meeqqamik piginnaanerannut Ineriartornissamullu periarfissaanut. Naleqqunnerpaamik ilitsersuillutillu ikorfartuinissamut akisussaanerat, naalagaaffiup ataqqissavaa. |
Immikkoortoq 6Inuunermut pisinnaatitaaffik:
Meeraq nalinginnaasumik inuunissamut pisinnaatitaaffeqarpoq, naalagaaffiullu meeqqap inuuinnarnissaa ineriartornissaalu qulakkiissavaa. |
Immikkoortoq 7Ateq innuttaassuserlu:
Meeraq inunngorsimatsiarnerani nalunaarsorneqassaaq atitaarnissamullu, naalagaaffimmi innuttaassuseqarnissamut ajornanngiffiagullu angajoqqaami kikkuussusaannik ilisimannillunilu taakkunannga paarineqarnissamut pisinnaatitaaffeqarpoq. |
Immikkoortoq 8Kinaassutsip illersornera:
Naalagaaffik meeqqap kinaassusaanik (atianik, naalagaaffimmi innuttaassusianik ilaquttaminullu attaveqarneranik) illersuinissamut, pisariaqarfiatigullu atortitseqqilernissamut pisussaaffeqarpoq. |
| Immikkoortoq 9Angajoqqaat meeqqamik
illersuinissaat: Meeraq angajoqqaami isumannaatsumik inuusinnaaguni, taakkunani inooqateqarnissamut pisinnaatitaaffeqarpoq. Meeraq angajoqqaami arlaat, tamaasaluunniit avissaarlugit inuuguni, angajoqqaaminik tamanik attaveqarnissamut pisinnaatitaaffeqarpoq. Avissaartitsineq naalagaaffiup iliuuseqarnerata kingorna pippat, naalagaaffik attaveqartitseqqilernissamut pisussaaffeqarpoq. |
Immikkoortoq 10Ilaqutariit ataatsimoorteqqilernerat:
Meeqqap taassumaluunniit angajoqqaavisa ilaqutariit ataatsimuulersinnissaannik qinnuteqaataata akuersaartumik, inuppalaartumik sukkasuumillu suliarinissaanut naalagaaffik pisussaaffeqarpoq. Meeraq angajoqqaavilu naalagaaffinni assigiinngitsuni najugaqarpata, meeqqap toqqaannartumik angajoqqaaminut attaveqarnissaanut naalagaaffik pisussaaffeqarpoq. |
Immikkoortoq 11Aallarussineq tigumminninnerlu:
Meeqqat nunanut allanut aallarunneqartarnerat naalagaaffiup akiussavaa, angerlaanneqarnissaannillu ikiussallugit. |
Immikkoortoq 12Isummanik annissisinnaanermut pisinnaatitaaffiit:
Meeraq isummaminik annissisinnaanermut, isummaminillu anitaminik ukiuni perorsimassutsinilu naapertorlugit ataqqineqarnissamut pisinnaatitaaffeqarpoq. |
| Immikkoortoq 13Naqisimaneqarnani isummanik anitsisinnaatitaaneq:
Meeraq allat pisinnaatitaaffiinik innarliinanilu, Naalagaaffiup isumannaatsuunissaanik, tamallu eqqissisimanissaannik innarliinngikkuni, misigissutsiminik isummaminillu anitsinissamut pisinnaatitaaffeqarpoq. |
Immikkoortoq 14Eqqarsarnissamut nalunngeqatiginnissutsimut upperisaqarnermullu kiffaanngissuseqarneq:
Meeraq nammineerluni sumik upperisaqarnissamut, upperisarsiorsinnaanermullu pisinnaatitaaffeqarpoq. Upperisamik tassannga ilinniartinneqarneq naalagaaffiup ataqqissavaa. |
Immikkoortoq 15Peqatigiiffeqarnermut katersuussinnaanermullu kiffaanngissuseqarneq:
Meeraq allat pisinnaatitaaffiinik, naalagaaffiup isumannaatsuunissaanik, allalluunniit eqqissisimanissaannik innarliinngikkuni, peqatigiiffinnik katersuutsitsinissanilluunniit aallartitsisinnaanermut pisinnaatitaaffeqarpoq. |
Immikkoortoq 16Nammineq ilaquttallu inuunerisa illersorneqarnerat:
Meeraq nalaatsornerinnarmik inatsisilluunniit unioqqutillugit inuunerminut, ilaqutariittulluunniit Inuunerminut akuliuffigineqarnissamut illersorneqarnissamut pisinnaatitaaffeqarpoq, tassungalu ilanngullugit allagarsiaasa isertuunneqarnissaannut aamma pisinnaatitaaffeqarpoq. |
| Immikkoortoq 17Tusagassiorfiit ingerlatsineri:
Meeqqap paasissutissanik nunamineersunit nunani allaneersunilluunniit pissarsisinnaanera naalagaaffiup qulakkiissavaa. |
Immikkoortoq 18Meeqqamik perorsaaneq:
Angajoqqaat paaqqutaqartulluunniit meeqqamik perorsaanissamut akisussaanera naalagaaffiup akuerissavaa. Naalagaaffik tamatuminnga suliaqarnermut Ilitsersuillunilu ikiuutissaaq. |
Immikkoortoq 19Naalliutsinneqarsinnaanermut Illersorneqarneq:
Naalagaaffiup meeraq angajoqqaanit allanilluunniit qanorluunniit naalliutsinneqarsinnaaneranik illersussavaa. Meeraq naalliutsinneqarsimasoq naalagaaffiup ikiussavaa. |
Immikkoortoq 20Meeqqat angajoqqaaqanngitsut:
Meeqqat angajoqqaaminnik annaasaqarsimasut Immaqaluunniit angajoqqaaminnik ilaquttaminnillu avissaarsimasut immikkut illersorneqarnissaat naalagaaffiup isumagissavaa, taakkulu allanit paarineqarnissaat, soorlu paarineqarallarlutilluunniit meerarsianngornissaalluunniit qulakkeerlugu. |
| Immikkoortoq 21Meerarsianngorneq:
Meerarsianngornerup aatsaat tamanna meeqqamut pitsaanerpaappat pisinnaanera naalagaaffiup qulakkiissavaa. |
Immikkoortoq 22Meeqqat qimarnusut:
Meeqqat qimaasut, qimaasutulluunniit isigineqalerumasut immikkut illersorneqarnissaat naalagaaffiup isumagissavaa. Meeqqat qimaasut illersorneqarlutillu, ilaquttaminnut kattutseqqinneqarnissaannik naalagaaffiup suliniaqatigiiffiit akisussaasut ikiussavai. |
Immikkoortoq 23Meeqqat innarluutillit:
Meeqqap innarluutillip, meeqqap sapinngisamik imminut tatigaluni imartuumik avatangiisinut peqataalluni inuunissaa periarfissinniarlugu, pitsaanerpaamik ikiorneqarnissamik, isumattorneqarnissamik ilinniartinneqarnissamillu pisinnaatitaaffeqarpoq. |
Immikkoortoq 24Peqqissuuneq:
Meeraq peqqinnissaqarfimmit nakorsamillu ikiorneqassaaq. Naalagaaffiup meeqqat toqusartut ikilisassavai, ileqqutoqqallu meeqqat peqqissusaannut ajoqusiisinnaasut atorunnaarsinnissaat sulissutigissavaa. |
| Immikkoortoq 25Meeqqat paaqqutarineqartut nakkutigineqarnerat:
Meeqqat meerarsiat katsorsarneqartulluunniit atugaat naalagaaffiup ataavartumik nalilersortassavai. |
Immikkoortoq 26Inooqataanermi isumannaatsuuneq:
Meeraq isumannaatsumik inooqataanissamut pisinnaatitaaffeqarpoq. |
Immikkoortoq 27Inuusaaseq:
Meeraq inuusaatsimut timikkut, tarnikkut ileqqorissaarnikkut anersaakkullu ineriartortitsisumik Inuuneqarnissamut pisinnaatitaaffeqarpoq. Taamatut ineriartortitsinissaq angajoqqaat isumagissallugu akisussaaffigaat, naalagaaffillu ikiuunnissamut pisussaatitaavoq. |
Immikkoortoq 28Atuartitaaneq:
Meeraq atuartitaanissamut pisinnaatitaaffeqarpoq. Tunngaviusumik atuartitaanerup tamanut pinngitsoornani ingerlanneqartarnissaa akeqanngitsuunissaalu, kiisalu atuarfimmi naalatsitsinerup inuppalaartuunissaa naalagaaffiup qulakkiissavaa. |
| Immikkoortoq 29Atuartitaanermi anguniakkat:
Atuartitaanerup meeqqap inuttut ileqquinik piginnaasaanillu ineriartortinnissaa qulakkiissallugu naalagaaffik akisussaaffeqarpoq. Inuiaqatigiit Meeraq inersimasunut inuulernissaanut piareersassavaat, inuillu pisinnaatitaaffiinik ataqqinninnissaa siuarsarlugu, taamatullu meeqqap nammineq kulturikkut inuiaassutsikkullu pingaartitai ataqqissallugit. |
Immikkoortoq 30Ikinnerussuteqartut:
Meeraq nunani inuiattut, upperisarsiortutut oqaatsitsigullu ikinnerussuteqarluni inuuffigisamini nammineq kulturini malillugu kiisalu nammineq upperisaminik upperisarsiorlunilu nammineq oqaatsiminik atuinissamut pisinnaatitaaffeqarpoq. |
Immikkoortoq 31Qasuersaarnissaq sunngiffeqarnerlu:
Meeraq qasuersaarnissamut, sunngiffeqarnissamut kiisalu kulturimik pilersitsiviusumillu samminninnissamik pisinnaatitaaffeqarpoq. |
Immikkoortoq 32Meeqqat sulitinneqarnerat:
Meeraq peqqinnissaminut, atuartitaanissaminut ineriartornissaminullu navianartorsiortitsisumik sulinissaanut naalagaaffiup illersussavaa, naalagaaffillu meeqqat sulisinneqartut ukiukinnerpaaffissaannik aalajangersaallunilu meeqqat naleqquttumik sulinerminni atugaqarnissaat qulakkiissavaa. |
| Immikkoortoq 33Ikiaroornartunik atornerluineq:
Meeraq ikiaroornartunik atuinissamut kiisalu ikiaroornartunik sanaartornermut niuernermulluunniit akuutinneqarnissamut illersorneqarnissamut pisinnaatitaaffeqarpoq. |
Immikkoortoq 34Atoqatigiinnikkut atornerlunneqarneq:
Meeraq atoqatigiinnermut, naalliutsinneqarnissamut – tassungalu ilanngullugu atortittartuutinneqarnissamut – kiisalu atoqatigiinnernut tunngasunik assilisanik iIaatinneqarnissamut, allatigullu inatsisit unioqqutillugit atoqatigiinnermut tunngasunut akuutinneqarnissamut illersorneqassaaq. |
Immikkoortoq 35Meeqqanik niueruteqarneq aallarussinerlu:
Meeqqat aallarunneqarlutillu niuerutigineqarsinnaanerat naalagaaffiup pinngitsoortissavaa. |
Immikkoortoq 36Allatigut atornerlugaaneq:
Meeraq qanorluunniit ittunik atornerlunneqarnissamut illersorneqarnissamik pisinnaatitaaffeqarpoq. |
| Immikkoortoq 37Naalliutsinneqarneq pillarneqarnerlu:
Meeqqat naalliutsinneqarnatillu nikanarsarneqassanngillat, toqumik pillarneqassanatik, inuunertilluunniit naallugu parnaarussassanngortinneqassanngillat. Meeqqat tigusarineqartut, tigummigallarneqartut parnaarunneqartulluunniit inatsisitigut ikiorneqarnissamik inuppalaartumillu iliorfigineqarnissamik pisinnaatitaaffeqarput. Meeqqat kiffaanngissusiiarneqartut inersimasunit avissaartillugit inissinneqarlutik, ilaquttaminnik attaveqarnissamut pisinnaatitaaffeqarput. |
Immikkoortoq 38Sakkulersorluni akersuunnerit:
Sorsunnerit pillugit nunarsuarmioqatigiit Isumaqatigiissutaat naalagaaffiup malissavai, kiisalu meeqqat 15-it inorlugit ukiullit toqqaannartumik sorsuunnernut peqataatinneqannginnissaat qulakkeerlugu, soorluttaaq naalagaaffiup 15-init 18-inut ukiullit sakkutuunngortinneqartarnerat killilersimaassagaa. Meeqqat sakkulersorluni akersuunnernit kalluarneqartut tamarmik illersorneqarnissaat naalagaaffiup isumagissavaa. |
Immikkoortoq 39Ataqqinartunngortitseqqinneq:
Meeqqat sumiginnagaasimasut, atornerlunneqarsimasut, anniartinneqarsimasut naalliutsinneqarsimasulluunniit, naapertuunnerpaamik katsorsarneqarlutik, inuiaqatigiinnut akuliutseqqinneqarnissaat naalagaaffiup qulakkiissavaa. |
Immikkoortoq 40Eqqartuussivinni isumagineqarneq:
Meeraq allatut uppernarsaasoqarsimatinnagu pinngitsuusutut isigineqassaaq. Meeraq eqqartuunneqarnermini ikiorneqarnissamik, naapertuilluartumillu eqqartuunneqarnissamut pisinnaatitaaffeqarpoq. Naalagaaffiup inuusuttut inatsisinik unioqqutitsisimasut immikkut innimittartumik pissusilersorfigissavai, pillarneqarnissamullu tunngasunut ukiukinnerpaaffissamik aalajangersaassalluni. Meeqqanik pineqaatissiinerit pillaanermik aallaaveqarnatik inuiaqatigiinnut akuulersitseqqinnissamik siunertaqassapput. |
| Immikkoortoq 41Meeqqamut pitsaaneq:
Naalagaaffiit nunarsuarmioqatigiillunniit inatsisaat meeqqat pisinnaatitaaffiissa piviusunngortinnerannut pitsaanertut inissisimasut, isumaqatigiissummi allassimasunit sunilluunniit akimmitsinniarneqassanngillat. |
Immikkoortoq 42Isumaqatigiissutip tamanit Ilisimaneqarnissaa:
Isumaqatigiissutip meeqqanit inersimasunillu nalinginnaasumik ilisimaneqalernissaa naalagaaffiup isumagissavaa. |
Immikkoortoq 43Meeqqat pisinnaatitaaffii pillugit suleqatigiisitamik pilersitsineq:
FN-i nunat peqataasut isumaqatigiissummik eqqortitsinerannik malinnaasussamik immikkut ilisimasalinnik inuttaqartumik suleqatigiissitamik pilersitsissaaq. |
Immikkoortoq 44-45Suleqatigiisitamut nalunaaruteqarnissamik naalagaaffiup pisussaaffia:
Isumaqatigiissutip siunertaanik eqqortitsinermik nakkutilliineq. |
| Immikkoortoq 46-54Isumaqatigiissummik atsiorneq, akuersissuteqarneq, atortuulersitsineq allallu ilusianut attuumassuteqartut. |